Khi đi kiểm tra sức khỏe tại bệnh viện, chắc hẳn mọi người đã nhận thấy rằng hầu như lần nào cũng có xét nghiệm công thức máu. Nhìn vào báo cáo công thức máu, với những con số dày đặc và mũi tên, có phải bạn cảm thấy choáng váng không? Nhưng đừng xem nhẹ báo cáo này, nó chứa đựng nhiều tín hiệu sức khỏe quan trọng. Đặc biệt, nếu hai chỉ số này xuất hiện bất thường, có thể gợi ý rằng cơ thể đang gặp vấn đề lớn, thậm chí liên quan đến ung thư.
Tiểu cầu: Đèn báo hiệu ung thư
Tiểu cầu rất quan trọng trong cơ thể! Nếu so cơ thể với một đội quân, bạch cầu giống như những chiến sĩ xung phong, chống lại vi khuẩn; hồng cầu là lính vận chuyển, chuyên chở oxy đến mọi nơi trong cơ thể; còn tiểu cầu thì như đội ngũ hậu cần, luôn sẵn sàng chạy đến nơi có vết thương cần cầm máu, nơi có viêm nhiễm cần xử lý. Nó tham gia vào quá trình cầm máu, lành vết thương, phản ứng viêm và hình thành cục máu đông.
Một nghiên cứu trên tạp chí 《British Journal of General Practice》 cho thấy,
nam giới trên 60 tuổi có số lượng tiểu cầu trong khoảng bình thường cao (326–400×10^9/L) có thể là dấu hiệu tiềm ẩn của khối u ác tính trong cơ thể.
Một nghiên cứu khác được công bố trên tạp chí 《JAMA Netw Open》 cũng chỉ ra rằng, những người có số lượng tiểu cầu cao có nguy cơ mắc bệnh ung thư đại trực tràng, ung thư phổi, ung thư buồng trứng, ung thư dạ dày, ung thư thực quản sẽ tăng lên rõ rệt. Cụ thể là, ở mức nào thì số lượng tiểu cầu tăng cao?
Khi số lượng tiểu cầu tăng cao, nguy cơ mắc ung thư phổi sẽ tăng 470%, nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng sẽ tăng 390%, và người trên 60 tuổi thì nguy cơ càng cao!
Vì vậy, nếu kiểm tra phát hiện số lượng tiểu cầu tăng (＞400×10^9/L), tuyệt đối không thể chủ quan, phải nhanh chóng tìm bác sĩ để kiểm tra thêm. Nhưng cũng đừng quá lo lắng, điều này không có nghĩa là chắc chắn sẽ bị ung thư, chỉ là một dấu hiệu nhắc nhở chúng ta cần chú ý hơn đến sức khỏe của mình.
Hemoglobin: Có thể báo hiệu trạng thái “tiền ung thư”
Hemoglobin là thành phần quan trọng trong hồng cầu, chịu trách nhiệm vận chuyển oxy đến các mô trong cơ thể. Nếu chỉ số hemoglobin thấp, thường cho thấy cơ thể có thể bị thiếu máu.
Đừng xem nhẹ thiếu máu, có nhiều loại thiếu máu có thể ẩn chứa rắc rối lớn, thậm chí là trạng thái “tiền ung thư” của hệ huyết học.
Nhiều khối u ác tính, đặc biệt là khối u ác tính trong hệ huyết học, có hơn 80% bệnh nhân trong giai đoạn đầu sẽ xuất hiện triệu chứng thiếu máu.
Nếu bạn thường xuyên cảm thấy hồi hộp, tức là có thể cảm nhận rõ ràng nhịp tim không thoải mái, lo âu; hoặc thường xuyên chóng mặt, cảm thấy đầu nặng chân nhẹ; hay tự dưng không có cảm giác thèm ăn, ăn không ngon; môi, mặt, tai, móng tay, vân tay trở nên trắng bệch, không còn màu hồng nhạt như bình thường, thì cần phải cẩn thận, những triệu chứng này có thể là biểu hiện của thiếu máu.
Thông thường, giá trị tham khảo hemoglobin bình thường ở nam giới là 120–160g/L, ở nữ giới là 110–150g/L
, nếu thấp hơn mức này, đặc biệt là tình trạng thiếu máu không tìm thấy nguyên nhân nào khác, nhất định phải đến bệnh viện kiểm tra kỹ lưỡng để loại trừ khả năng ung thư giai đoạn đầu.
Bạch cầu: Dấu hiệu cảnh báo bệnh bạch cầu?
Ở đây cũng cần nhắc nhở rằng, nhiều người khi thấy số lượng bạch cầu có mũi tên thì rất lo lắng, sợ mình mắc bệnh bạch cầu. Thực ra, số lượng bạch cầu vượt quá giá trị bình thường không đồng nghĩa với việc mắc bệnh bạch cầu.
Việc chẩn đoán bệnh bạch cầu không đơn giản, cần phải kết hợp số lượng bạch cầu, số lượng tiểu cầu và hemoglobin để phân tích tổng hợp.
Nếu hemoglobin và tiểu cầu đều giảm, trong khi tổng số bạch cầu lại tăng hoặc giảm bất thường
, lúc này cần cảnh giác với bệnh bạch cầu, tốt nhất nên làm xét nghiệm tủy xương để xác định chính xác.
Tuy nhiên, mọi người cũng không nên hoảng hốt khi thấy có mũi tên trên báo cáo công thức máu. Thường thì, những mũi tên này chỉ cao hơn hoặc thấp hơn một chút so với khoảng tham chiếu, trong y học gọi là “giá trị ngưỡng”. Những giá trị ngưỡng này rất dễ bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như tập thể dục mạnh, độ tuổi và giới tính khác nhau, sự thay đổi theo mùa, thậm chí là mất ngủ buổi tối, ăn uống không đều cũng có thể làm cho giá trị dao động.