Lời biên tập: Khi các chính sách phòng dịch được nới lỏng, mỗi người trong chúng ta cần cố gắng bảo vệ bản thân, duy trì thói quen sinh hoạt tốt, giữ một tâm lý ổn định và cởi mở, bảo vệ sức đề kháng của mình, đối mặt tích cực với cảm xúc tiêu cực, nâng cao khả năng miễn dịch tâm lý của bản thân.
Trong cuộc sống thực, cảm xúc của chúng ta sẽ có sự biến động, vậy chúng ta nên ứng phó như thế nào với sự thay đổi cảm xúc tiêu cực mà các sự kiện trong cuộc sống mang lại?
1
Học cách hiểu và chấp nhận cảm xúc của bản thân
Khi chúng ta gặp phải các sự kiện tiêu cực, những cảm xúc tiêu cực xuất hiện bao gồm: tức giận, đau buồn, căng thẳng, bực bội… Những điều này thực chất là phản ứng tâm lý, được gọi là phản ứng căng thẳng, là một phản ứng bình thường của con người khi phải đối mặt với các sự kiện bất ngờ. Mặc dù khi nhắc đến cảm xúc tiêu cực, người ta thường liên tưởng đến các từ như “tồi tệ”, “không tốt”, nhưng thực tế, sự hiện diện của một chút cảm xúc tiêu cực là hợp lý, chẳng hạn như lo lắng vừa đủ có thể giúp chúng ta giữ sự cảnh giác nhất định. Vì vậy, khi cảm xúc tiêu cực xuất hiện, chúng ta cần chấp nhận bằng tâm thái bình thường, chỉ có không tránh né mới không để cảm xúc lo âu hay sợ hãi chi phối.
2
Chỉ dẫn chánh niệm tự thân
Chỉ dẫn chánh niệm tự thân là quá trình chuyển sự chú ý về những điều hiện tại, đối mặt với cảm xúc tiêu cực một cách tự nhiên, không dính mắc, không suy diễn, xem trải nghiệm cảm xúc tiêu cực là sự rèn luyện ý chí của bản thân, từ đó tăng cường ý chí, củng cố niềm tin để tự khích lệ bản thân. Các phương pháp chánh niệm thường dùng còn bao gồm quét cơ thể, thiền suy nghĩ, thở chánh niệm, v.v.
Dưới đây là các bước đơn giản của phương pháp thở chánh niệm:
Ngồi thẳng lưng trên ghế, hơi ngả người ra sau, thả lỏng bụng, để tay lên đùi, chân không bắt chéo. Nhắm mắt lại. Nếu mở mắt, hãy nhìn về phía trước khoảng 2 mét.
Chú ý đến cảm giác cơ thể tiếp xúc với môi trường xung quanh, chẳng hạn như chân chạm sàn, mông chạm ghế, tay chạm đùi, cảm nhận cơ thể bị trọng lực của trái đất kéo xuống.
Chú ý đến mọi trải nghiệm liên quan đến hơi thở, chú ý đến không khí đi qua lỗ mũi, sự lên xuống của ngực và bụng trong mỗi lần thở, khoảng dừng giữa thở ra và hít vào, sự khác biệt về nhiệt độ không khí… Không cần hít thở sâu hay kiểm soát hơi thở, chỉ cần cảm giác như đang “chờ đợi” hơi thở tự nhiên đến. Bạn cũng có thể gán nhãn số cho hơi thở như “1, 2, 3…” để cảm nhận rõ hơn.
Chống lại những suy nghĩ lộn xộn, khi phát hiện ra mình có những suy nghĩ lộn xộn, hãy lấy hơi thở làm điểm neo và kéo sự chú ý trở lại. Ngay cả khi có suy nghĩ lộn xộn, cũng không cần phải khắt khe với bản thân, đó là hiện tượng rất bình thường.
Hãy tạo thói quen thực hành phương pháp thở chánh niệm không cần quá dài, 5 phút hay 10 phút đều ổn, quan trọng là thực hành liên tục cùng một thời điểm, một địa điểm mỗi ngày.
3
Đưa ra những lời khích lệ tích cực cho bản thân
Lời tự khích lệ có thể ảnh hưởng đến cảm xúc và hành động của con người ở một mức độ nhất định. Những lời tự khích lệ có ý thức và tích cực có thể cải thiện tâm trạng, giúp chúng ta đưa ra những quyết định hợp lý và chính xác hơn trong cuộc sống. Chúng ta có thể đứng trước gương mỗi sáng và tự nhủ “Hôm nay là một ngày mới” hoặc “Mọi thứ sẽ trở nên tốt đẹp”, giúp cuộc sống và công việc trở nên đầy động lực.
4
Xây dựng thói quen sinh hoạt tốt
Một cơ thể khỏe mạnh có lợi cho việc duy trì trạng thái tinh thần tốt. Giữ thói quen ngủ sớm dậy sớm, ăn uống hợp lý và tập thể dục vừa phải có thể nâng cao sức đề kháng của cơ thể.
5
Duy trì các mối quan hệ thân thiết
Dù là giao tiếp qua điện thoại, video hay gặp mặt, đều có thể giúp chúng ta duy trì sự kết nối với nhau, giảm thiểu cảm giác cô đơn nội tâm, đồng thời nhận được sự động viên, hỗ trợ, niềm vui và sự bình yên từ người khác. Tất nhiên, giao tiếp mặt đối mặt là hình thức giao tiếp trực tiếp và hiệu quả nhất, mang lại cảm giác và trải nghiệm thân mật nhất.
6
Học cách lập kế hoạch
Mỗi ngày lập danh sách hoạt động, chia nhỏ thời gian thành các đoạn, và sắp xếp các hoạt động tương ứng. Lập kế hoạch hàng ngày và tổng kết vào cuối ngày có thể giúp chúng ta cảm nhận được thành tựu, đồng thời cũng hỗ trợ lập kế hoạch cho ngày hôm sau.
7
Làm những điều mình thích, biết chia sẻ niềm vui với người khác
Chúng ta có thể tận dụng kỳ nghỉ để làm những điều mình thích, như chơi bài, trò chuyện, chơi cờ, tạo ra và trang trí nhà cửa, học nấu ăn, đọc sách, nghe nhạc, xem phim… cũng là những lựa chọn tốt, nguyên tắc là nên chọn những hoạt động vui vẻ. Đồng thời, chia sẻ trải nghiệm cùng người khác cũng là cách sống vui vẻ, có thể cùng gia đình, bạn bè bàn luận, tham quan, đi chơi, thăm viếng, tập thể dục…
8
Hỗ trợ tư vấn tâm lý chuyên nghiệp
Nếu xuất hiện trạng thái tinh thần tiêu cực mà bản thân hay những người xung quanh không thể điều chỉnh được, hãy kịp thời tìm kiếm sự giúp đỡ từ bác sĩ chuyên môn.
Có cảm xúc tiêu cực không phải là điều đáng xấu hổ, ngược lại, chúng ta cần đối mặt một cách dũng cảm với nó bằng thái độ lý trí. Con người luôn trưởng thành và phát triển qua những khó khăn, trải qua nhiều thất bại sẽ càng gia tăng khả năng chịu đựng.